۱۳۸۸ اردیبهشت ۱۲, شنبه

بحث آزاد - اخلاق فيلسوف - نوشتارها

نوشتار 1
مگي مي گويد: « ... کسانی که با فلسفه او (هايدگر) مخالف اند اغلب این حربه را بر ضدش به کار می برند. ولی حقیقت آن است که نازی بودن چیزی از منزلت او به عنوان متفکری قابل ملاحظه نمی کاهد، کما اینکه دیگرانی که کمونیست بودند نیز همچنان متفکران در خور توجه باقی ماندند.».
يكي از مداخلي كه مي توان از آن به اين متن ورود يافت از همين جمله و پرداختن به جايگاه تفكّر و متفكّر (انديشه و صاحب انديشه) در رويكرد ماست. اگر ما خواهان كسب معرفت و آگاهي باشيم، منزلت متفكّر بر ما مقدّم است يا منزلت و جايگاه تفكّري كه پديد آورده است؟ به عبارتي ديگر، هنگامي كه قصد داريم از منبع معرفت و دانشي كه توسط كسي پديد آمده است بهره ببريم، به نقد تفكّر مي پردازيم يا متفكّر را مورد قضاوت قرار مي دهيم، ؟ اگر به نقد تفكّري بپردازيم (كه البته شناخت متفكّر – پيش زمينه، نگرش و مفروضات و ... او- در اين كار ياري گر مي باشد) و به تأييدِ دست يافته هاي آن تفكّر نائل شويم، آيا قضاوت ما در مورد توليد كننده ي آن تفكّر ( و ردِّ او به لحاظ اخلاقي در اينجا) بايد مانع ما در بهره جستن از نتايج تفكّر او گردد؟
يا اگر با مباني اخلاقي خود، آن انديشمند را مورد قضاوت قرار دهيم و او را به اين لحاظ، مورد تأييد و قبول خود قرار دهيم، چه راهي به روي ما براي پذيرش يافته هاي عقلي او گشوده مي شود؟
به ديگر سخن، در رويكرد معرفتي به يك گزاره يا دستاورد عقلي، جايگاه گوينده و يابنده ي آن، در استفاده و سود جستن ما از معرفت او كجاست؟ آيا اين موضوع بايد تأثيري در بهره بردن ما از تلاش عقلي او بگذارد؟ ما جوياي قضاوت صاحب تفكّريم يا نقد تفكّر او؟ البته شناخت متفكّر مي تواند به شناسايي برخي عوامل و دلايل و علل پيدايش آن انديشه ياري رساند؛ اما اگر يافته ي او قابل تأمل و مفيد باشد، چه چيزي مي تواند يا ممكن است، مانع استفاده ي ما از آن گردد؟ و يا اگر آن انديشه را، به رغم مقبوليت داشتن پديدآورنده ي آن در نزد ما، سست و نادرست بيابيم، چه چيزي مي تواند مشوق و برانگيزاننده ي ما در كاربرد آن انديشه باشد؟
علي ميرشاهي

۵ نظر:

  1. به گمان من، اندیشه هر اندیشمندآزاد، فرزند مولود آن فیلسوف در زمان تولد نظر است. اتصال بر چسب گناه و ثواب (صواب) پدر بر مولود، پیشه مخالفان اندیشه است. چه بسا که پدر اندیشه، دچار زوال یا شکوفایی گردد و یا صاحب لایه های متعددی باشد که در آن زمان به ارائه آن ها نپرداخته... .

    و با " چه کسی گفت؟ "گویان میگویم: آیا تمام و تمام اندیشه های اندیشمند نیکو خلق، قابل ارائه به فلسفه زندگی بشری است؟!؟!

    در حقیقت فیلسوف بودن نیازمند استعدادهایی چون داشتن ذهنی چند لایه،واگرا، فعال و تحلیلگر روابط زندگی بشر ، در سطح کلی و در همه زمان ها از گذشته تا آینده، و البته خیرخواهی و دلسوزی برای بشر است( که دو مورد آخر، از دست به قلم بردن فیلسوف دارای محل است.) و ... و آیا یدک کشیدن کمال اخلاقی رسوا نشده نیز؟!
    به نظر من، کنجکاوان و مطالعان رفتار خصوصی اندیشمندان در مسیری می پویند که به دو ترکستان می رسد: یا بی اعتباری اندیشه... یا حجاری بُتی بنام فیلسوف

    پاسخحذف
  2. به عقیده ی من هر انسان آزاد در دوران زندگی خود دچار اشتباهات و لغزش هایی می شود. هایدگر و دیگر اندیشمندان نیز از این امر مبرا نیستند;
    اما اگر اندیشمندی فضیلت اخلاقی را از اصول و اعتقادات خود بشمارد و خود نیز همان عمل را با اعمال و رفتار خود نقض کند دراینصورت شک و شبهه در نظریه ی او امری اجتناب ناپذیر است,اما همچنان نظریه ی او ممکن است نظریه ای ارزشمند باشدو این عمل اندیشمند تنها نشانگر عدم یقین او به نظریه خود است و پیروان خود را وادار به تحقیق و تامل در صحت آن و یا پیدا کردن الگوی عملی برای آن نظریه می کند.

    پاسخحذف
  3. به نظر من منزلت متفکر همچون تفکر وی دارای اهمیت است ، چرا که هر انسانی‌ چه اندیشمند باشد چه نباشد نخستین شناختی‌ که از وی به دست خواهد آمد با توجه به مبانی اخلاقی‌ اوست در روابط اجتماعی و می‌توان اینچنین گفت که شاید بی تاثیر در پذیرش و بهره جستن از تفکر وی نباشد ولی‌ همانطور که گفته شده دلیل لازم و کافی‌ برای عدم استفاده از اندیشه و محکوم کردن نظریه اندیشمند نمیباشد...

    پاسخحذف
  4. به نظر من نازی بودن این فیلسوف دلیلی بر فیلسوف نبودن او نیست......
    ولی این موضوع رو هم نمیشه در نظر نگرفت که اخلاق هم نقش به سزایی در طرز فکر و نظرییات این فیلسوف دارد ....

    پاسخحذف
  5. به عقیده من
    اگر ما خواهان کسب معرفت و آگاهی‌ باشیم قطعاً توجه به تفکری که شخص متفکر پدید آورده است در اولویت خواهد بود ولی‌ نمی‌توان منکر تاثیر منزلت و جایگاه متفکر شد.چه بسا تفکری که از طرف شخص متفکر ارأیه شده تحت تاثیر شخصیت و منزلت و جایگاه متفکر باشد لذا در حالی‌ که به اندیشه ی ارائه شده از طرف شخص متفکر توجه می‌کنیم با رعایت منطق و انصاف و بدور از تعصب باید به جایگاه و منزلت صاحب اندیشه هم توجه کنیم.

    پاسخحذف