۱۳۸۸ اردیبهشت ۱۲, شنبه

بحث آزاد - اخلاق فيلسوف - نوشتارها

نوشتار 1
مگي مي گويد: « ... کسانی که با فلسفه او (هايدگر) مخالف اند اغلب این حربه را بر ضدش به کار می برند. ولی حقیقت آن است که نازی بودن چیزی از منزلت او به عنوان متفکری قابل ملاحظه نمی کاهد، کما اینکه دیگرانی که کمونیست بودند نیز همچنان متفکران در خور توجه باقی ماندند.».
يكي از مداخلي كه مي توان از آن به اين متن ورود يافت از همين جمله و پرداختن به جايگاه تفكّر و متفكّر (انديشه و صاحب انديشه) در رويكرد ماست. اگر ما خواهان كسب معرفت و آگاهي باشيم، منزلت متفكّر بر ما مقدّم است يا منزلت و جايگاه تفكّري كه پديد آورده است؟ به عبارتي ديگر، هنگامي كه قصد داريم از منبع معرفت و دانشي كه توسط كسي پديد آمده است بهره ببريم، به نقد تفكّر مي پردازيم يا متفكّر را مورد قضاوت قرار مي دهيم، ؟ اگر به نقد تفكّري بپردازيم (كه البته شناخت متفكّر – پيش زمينه، نگرش و مفروضات و ... او- در اين كار ياري گر مي باشد) و به تأييدِ دست يافته هاي آن تفكّر نائل شويم، آيا قضاوت ما در مورد توليد كننده ي آن تفكّر ( و ردِّ او به لحاظ اخلاقي در اينجا) بايد مانع ما در بهره جستن از نتايج تفكّر او گردد؟
يا اگر با مباني اخلاقي خود، آن انديشمند را مورد قضاوت قرار دهيم و او را به اين لحاظ، مورد تأييد و قبول خود قرار دهيم، چه راهي به روي ما براي پذيرش يافته هاي عقلي او گشوده مي شود؟
به ديگر سخن، در رويكرد معرفتي به يك گزاره يا دستاورد عقلي، جايگاه گوينده و يابنده ي آن، در استفاده و سود جستن ما از معرفت او كجاست؟ آيا اين موضوع بايد تأثيري در بهره بردن ما از تلاش عقلي او بگذارد؟ ما جوياي قضاوت صاحب تفكّريم يا نقد تفكّر او؟ البته شناخت متفكّر مي تواند به شناسايي برخي عوامل و دلايل و علل پيدايش آن انديشه ياري رساند؛ اما اگر يافته ي او قابل تأمل و مفيد باشد، چه چيزي مي تواند يا ممكن است، مانع استفاده ي ما از آن گردد؟ و يا اگر آن انديشه را، به رغم مقبوليت داشتن پديدآورنده ي آن در نزد ما، سست و نادرست بيابيم، چه چيزي مي تواند مشوق و برانگيزاننده ي ما در كاربرد آن انديشه باشد؟
علي ميرشاهي